असार र साउनको उखरमाउलो गर्मीमा ज्यालादारी कामदार जस्तै खटिइरहेका धुर्मुसदम्पतीको श्रमदान हेर्न पहरीगाउँ पुगेका जो कोहीको पनि मन भारी हुन्छ । उनीहरू दुईजना खटिएको देख्दा त कति त आश्चर्यले जिब्रो टोक्न थाल्छन् । राहत लिएर गएका संघ–संस्थाका प्रतिनिधिहरू धुर्मुस र सुन्तलीसँग ‘सेल्फी’ कैद गर्छन् । धुर्मुस दम्पतीसँग निर्माण टोलीमा ‘भद्रगोल’ लगायतका टेलिचलचित्रका १६ जना कलाकार तथा सगुन डटकमका पदाधिकारी समेत थिए । भुकम्पपछि धुर्मुस–सुन्तलीको टोलीले सिन्धुपाल्चोकको पीपलडाँडामा दशवटा शौचालय, नुवाकोटको ओखरपौवामा महाकाली निमाविको अस्थायी भवन एवं ४० वटा शौचालय निर्माण गरिसकेको छ । यता पहरी गाउँमा पनि २० वटा घर निर्माण गरेका छन । सगुन डटकमको सहयोगमा ती स्थानमा शौचालय एवं विद्यालय भवन बनाएर उनीहरू सीमान्तकृत भूकम्पपीडित खोज्दै काभ्रेको पाँचखाल–१६ पहरीगाउँ आइपुगेको थिए । ‘‘भूकम्प प्रभावित जिल्लामा नेपालकै पहिलो एकीकृत नमुनाबस्ती बनाउने उद्देश्यले अभियान चलाएका हौँ । हामीले बनाएको घर हेरेर सरकारले पनि यही मोडेलका घर बनाउन सक्छ ।’’– उनीहरु भन्छन् । यहाँ धुर्मुस–सुन्तलीले एकीकृत नमुना बस्ती निर्माण गरेपछि पहरी गाउँमा अन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकको पनि आकर्षण बढेको छ । ”यहाँ एकीकृत बस्ती बसाल्ने योजना सफल भएपछि पलाञ्चोक भगवतीको दर्शन गर्न आउने भक्तजनलाई यस गाउँमा आकर्षण गरी पर्यटकीय क्षेत्रका रूपमा विकास गर्न पनि सकिन्छ ।’’ – धुर्मुसले दीर्घकालीन योजना पनि सुनाए । सरकारले गर्नुपर्ने काम आफुले गरेको बताउँदै धुर्मुसले एकीकृत नमुना बस्ती निमार्ण गरेपछि सरकारलाई पनि चुनौती थपेको बताए । निती बनाएर मात्रै देशको विकास नहुने तर्क गर्दै उनले सरकारी निती कार्यान्वयन गर्न जनताको घरदैलोमा सरकार पुग्नु जरुरी रहेकोमा पनि जोड दिए । घर निर्माण गर्दा काठमा बाँस ठोकेर त्यसमाथि सिमेन्टले प्लाष्टर गरिएको छ । इँटाको बुट्टा निकालेर रातो, नीलो र सेतो रङ प्रयोग गरिएको धुर्मुसले जानकारी दिए । भूकम्पका कारण धुर्मुसकी सासूआमाको करङ्ग भाँचिएको छ । आफ्नी घाइते आमा र १४ महिनाकी छोरीलाई परिवारका अन्य सदस्यको रेखदेखमा छोडेर सुन्तली पनि उत्तिकै जोशका साथ श्रम अभियानमा खटिएकी छिन् । तर यी दम्पतीलाई आफ्नो परिवार भन्दा पनि भूकम्प पिडितहरुको मायाँ थियो । चुनौती पनि थियो त्यतिकै । अनि बनाएर छाड्यो पहरी गाउँमा नमुना घर । सुरुमा केही व्यक्तिहरुको अवरोधले बनाउन कठिनाई थियो भने प्रहरी प्रशासनले पनि सहयोग नगरेकाले समस्या थपिएको थियो । उनीहरूले सुरुमा ४० लाख रुपैयाँमा काम पूरा हुने अनुमान गरेका थिए । तर निर्माण सामग्रीको ढुवानी भाडामा सोचेभन्दा बढी लगानी गर्नुपरेका कारण खर्च एक करोड रुपैयाँसम्म पुग्ने अनुमान छ । ‘’हामीसँग भएको रकम सकिन लाग्यो । तैपनि हामी काम बीचैमा छोडेर हिँड्ने पक्षमा छैनौँ । जसरी भए पनि यो अभियान पूरा गर्ने अठोट छ,’’ धुर्मुसले आफ्नो प्रतिबद्धता दोर्होयाए । समयमै काम सम्पन्न नभएपछि हिजो आज धुर्मुस र सुन्तलीलाई वर्षाको चिन्ता हटेको छ । वर्षायाम लागिसकेकाले छिटोभन्दा छिटो घर बनाइसक्नु पर्ने दबाबमा परेकाले चिन्ता थियो । सगुन डटकमका प्रतिनिधि अखिल सिटौलाले धुर्मुस र सुन्तलीको लगन र परिश्रमको पनि प्रशंसा गरे । सिटौलाले भने, ‘‘धुर्मुस र सुन्तली जी लाई परिवारको भन्दा वर्षायाम अघि नै घर बनाउन सकिएला कि नसकिएला भन्ने चिन्ता थियो ,अहिले त्यो चिन्ता हटेको छ ।’’ भूकम्पले घरवास गुमाएका स्थानीयहरू कलाकार मिलेर नयाँ घर बनाइ दिएकोमा असाध्यै खुसी छन् । पहरी समुदायले घर बनाइ दिएकामा खुसीयाली मनाउन थालेको छ । स्थानीय श्यामबहादुर पहरी भन्छन, –‘’हामीले त उहाँहरूलाई टिभीमा मात्रै देखेका थियौँ । अहिले त हाम्रो घर बनाउनु भएको छ । उहाँहरू हामीसँगै श्रम गर्नुहुन्थ्यो, हामीसँगै खानुहुन्थ्यो । साहै्र रमाइलो पो भएको छ ।’’ अब घर हस्तरण गरेपछि जानु हुन्छ । हामीलाई कसरी छुट्ने भन्ने चिन्ताले सताउन थालेको छ –उनले थपे । श्यामबहादुर भन्छन –’‘उहाँहरू त बिहानैदेखि हँसाउनुहुन्छ । उहाँहरूको ठट्टाले हामीलाई भूकम्पको पीडालाई भुलाउन मद्दत मिलेको छ । त्यसैगरी चर्काे घाममा काम गर्दा पनि थकान मेटिने गरेको छ ।’’ अब उहाँहरु गएपछि के गर्ने होला ।
0 comments:
Post a Comment